De seinen bij Station Willemspoort.
Het grote voorbeeld.

Bron: Het Nederlands Spoorwegmuseum.
De communicatie tussen de stations werd verricht door middel van een zgn. optische seinpaal (semafoor). Hoog op een paal stonden attributen die een seinbeeld vormden. Deze konden op afstand worden gezien. Bij slecht weer, mist en in het donker kon er dan ook geen communicatie plaatsvinden.
Als in 1845 de telegraaf in Nederland wordt geïntroduceerd, zag de HIJSM mogelijkheden om de communicatie tussen haar stations te verbeteren. De HIJSM was dan ook de eerste in Nederland die Eduard Wenckebach opdracht gaf een verbinding tussen haar stations aan te leggen. Al gauw werd de optische telegraaf vervangen.
Op deze maquette ziet u een uitbeelding van deze gebeurtenis, zo ook nog is de optische telegraaf in gebruik.

  De bouw van het project
seinen Ik ga eerst eens kijken of er een seinwachter is te maken. Een Preiser figuurtje wordt eens goed bekeken. Ik zie wel mogelijkheden. Van een collega modelbouwer kreeg ik eens een leuke tip om sigaretten-vloeitjes en verdunde houtlijm te gebruiken om zo'n figuurtje geheel opnieuw aan te kleden. Laat het nou nog werken ook. Niet in een keer natuurlijk, maar na een tweetal keren kreeg ik het toch voor elkaar. Met dit materiaal een nieuwe jas, en met een stukje styreen een hoed gemaakt.
Zo past het Preisertje in het tijdsbeeld. Aangevuld met een vlag (ook van een stukje papier) is hij gepromoveerd tot professionele seinwachter.
seinen Nu dat geslaagd is kan ik met zijn onderkomen aan de gang. Een paar stukjes styreen met steenstructuur die ik nog had liggen kwamen goed van pas. De maten heb ik een beetje moeten gokken, maar met datzelfde Preiserfiguurtje was dat niet zo moeilijk. Met een beetje snijden, knippen en plakken kom ik er wel uit.
Het begin is er al.
seinen Het baanwachtershuisje is bijna klaar. Terwijl dit droogt en op zijn dak en ramen wacht, ga ik vast met de seinpaal aan de gang.
seinen Heel gangbaar was het om dit soort palen van boomstammen te maken. Om dit te laten zien ben ik even in de tuin naar wat omgewaaide bomen gaan zoeken.
Met wat kaal gemaakte takjes ben ik er in geslaagd om dat effect te bereiken.
De ringen om de seinbeelden te maken zijn van styreen. In een sjabloon zijn ze gevormd met strips van 0,3mm.
Inmiddels heeft het baanwachtershuisje zijn dak, schoorsteen en ramen gekregen.
In afwachting van een kwastje verf staat het geheel te drogen.
seinen Terwijl de kast met bedieningshandels wordt gemaakt staat dit tafreeltje vast los op zijn plaats.

De optische telegraaf (semafoor) is in gebruik.



Als in 1845 de elektrische telegraaf in Nederland wordt geíntroduceert, is de H.IJ.S.M de eerste die de uitvinder opdracht geeft om alle stations hiermee met elkaar te verbinden. Hiermee heeft de optische telegraaf wel haar langste tijd gehad.
De elektrische telegraaf in aanbouw.
seinen De palen voor de telegraaf waren ook van boomstammen, maar al geschaafd. Dus mooie ronde en rechte palen. In dit project worden ook mooie rechte palen gebruikt. Alleen zijn deze gemaakt van de dunste satéstokjes die ik kon vinden.
seinen De isolatoren worden gemaakt van de isolatiekous van een dun stukje snoer. In een mal worden een heleboel stukjes van twee lengtes gesneden.
seinen Terug gezet op het draad waar het vandaan komt, maar dan op gepaste afstand. Los geknipt is dit de voorraad isolatoren.
seinen De metalen dwars-steunen waarop de isolatoren komen zijn vervaardigd van 0,3mm styreen strip, en in L-vorm aan elkaar gelijmd.
Heel voorzichtig wat gaatjes in geboord zodat de isolatoren erin vast gelijmd konden worden.
seinen Met nog enkele gaatjes en wat stukjes gebogen koperdraad zijn de bevestigingen aan de paal nagemaakt. Door de koperdraadjes aan de voorkant af te knippen met een kleine zijsnijtang zijn de bevestigingsmoeren zichtbaar geworden.
seinen Om de isolatoren allemaal op dezelfde plaats te krijgen heb ik een malletje gemaakt. Met een puntje secondenlijm worden ze vast gelijmd. Dat doe ik door een paar druppels lijm op een afval stukje styreen te druppelen en dan met een cocklailprikker telkens een beetje lijm op te pakken en op zijn plaats aan te brengen.
Als dit droog is weer met de kleine zijsnijtang aan de onderkant het overtollige koperdraad weg knippen. Er blijft nog net genoeg zitten om weer moeren na te bootsen.
seinen Hier zijn de palen op hun plaats gezet en klaar om bedraad te worden.
seinen Het is bekend dat deze tegraaflijn nog in aanbouw is.
Dus zijn er een aantal model figuurtjes voorzien van passende kleding en enkele fysieke aanpassingen. Tegelijkertijd hebben ze een omscholingscursus gehad voor hun nieuwe taken.
seinen Ondertussen zijn hun gereedschappen aangevoerd en worden zij omgekleurd.
seinen Na omkleuring kunnen zij aan het werk. Eentje ziet het nu al niet meer zitten. De opzichter kijkt net de ander kant op.
seinen Vanaf de eerste dag gaan de mannen al hard aan het werk. Hier worden de gaten gegraven waarin de telegraafpalen moeten komen.
seinen De electricien is ook al hard bezig. De kabels worden aangebracht. Een paar worden er momenteel gespannen terwijl de opzichter op afstand de vorderingen staat te bekijken.


    De beide seinsystemen samen op één opname. Totdat de telegraaf volledig in bedrijf was
    hebben ze zij aan zij moeten opereren.